Genel manada evliya vardır ve çoktur, özel manada evliya hem yoktur hem de şirktir.
Yani her kim Allah’ın emir ve yasaklarını elinden geldiğince yerine getirir, Kur’an ehli saf muvahhid olur, güzel bir ahlaka sahip bulunursa, hiç şüphesiz bu kişi Allah’ın veli bir kuludur.
Genel manada Allah’ın dostlarının var olduğuna delil olan ayetler:
“Allah, iman edenlerin dostudur (Allah’u veliyyüllezine émenu) onları karanlıklardan aydınlığa çıkarır. İnkâr edenlere gelince, onların dostları da tağuttur, onları aydınlıktan alıp karanlığa götürürler. İşte onlar cehennemliklerdir. Onlar orada devamlı kalırlar “(Bakara, 257)
“Bilesiniz ki, Allah’ın dostlarına (Evliyâallâhi) korku yoktur, onlar mahzun da olmayacaklardır. Onlar, iman edip de takvaya ermiş olanlardır” (Yunus, 62, 63)
Özel manada evliya olmadığına delil ayetler:
“Kâfirler beni bırakıp da (veya benimle birlikte, benim yanımda) kullarımı dostlar (Evliya) edileceklerini mi sandılar? Biz cehennemi kâfirlere bir konak olarak hazırladık” (Kehf, 102)
“Allah’tan başka dostlar (Evliya) edinenleri Allah daima gözetlemektedir. Sen onlara vekil değilsin” (Şura, 6)
“Yoksa onlar Allah’tan başka dostlar (Evliya) mı edindiler. Hâlbuki dost yalnız Allah’tır. O ölüleri diriltir, her şeye kadirdir” (Şura, 9)
“Rabbinizden size indirilene (Kuran’a) uyun. O’nu bırakıp da başka dostların ( evliyaların ) peşlerinden gitmeyin. Ne kadar da az düşünüyorsunuz” (Â’raf, 3)
Yukarıdaki ayetlerde geçen “Allah’tan başka dostlar edinmek” cümlesi “Allah’ın ile beraber, onun yanında” manasını vermek daha doğrudur.
Çünkü müşrikler Allah’ı inkâr etmezler, onun yanında onunla beraber ilahlar ve evliyalar edinirlerdi.
Yani birisinin adını anarak, onun ismini sürekli kullanarak, onu Allah’ın veli bir kulu tayin etmek affedilmez bir günahtır. İnsanlık tarihindeki bütün müşriklerin inancı bu çeşit bir şirk idi.
Ahirette Allah’ın affetmeyeceği tek ve en büyük günah şirktir.
“Allah, kendisine ortak koşulmasını asla bağışlamaz, ondan başka günahları dilediği kimse için bağışlar. Kim Allah’a şirk koşarsa büsbütün sapıtmıştır” (Nisa, 48, 116)
Birisinin adını vererek onu Allah’ın veli bir kulu tayin etmek, Allah’a, onun ilmine ve dinine iftiradır. Çünkü kimin evliya olduğunu sadece Allah bilir.
“…bunun için kendinizi temize çıkarmayın. Çünkü O (ALLAH) kötülükten sakınanı daha iyi bilir “(Necm, 32)
“Doğrusu Rabbin, kendi yolundan sapanı en iyi bilendir, hidayete erenleri de en iyi bilen O’dur” (Kalem, 7)
Ümmi insanların “veli-evliya” olarak gördükleri bir kişi gerçekte Allah’ın katında zerre kadar bir değeri olmayabilir. Çünkü insanlar kitabı bilmezler, zanni bir bilgiye sahiptirler.
Ali Aydın, 04.01.2017
