GÖKTEN İNEN (!) KURBAN
“Agememnon kızını kesecekken gökten gelen kurbanlık geyik” miti İsrailiyat ile kültürümüze sokulmuştur. Oysa ayette gökten inen koç falan yoktur.
Zaten böyle bir olay olsaydı bile, 2 anlatı da benzer yıllara ait olduğu için pek bir şey ifade etmeyecekti.. Yani Hz. İbrahim’in olayının Agememnon olayından alıntı olduğunu anlatmak için yeterli kanıt olamazdı. Çünkü tam tersi de mümkün. Belki de Agememnon olayı Hz. İbrahim’in olayından etkilenen biri tarafından alınıp kendi kültürlerine uyarlandı.
****
Oysa ayette gökten inen koç falan yoktur. Kur’an’da ilgili ayetler, görülen bir rüyanın Allah’ın emri sanılıp az kalsın gerçekleşecek olan olayın sonucu olarak verilmiş bir görevden bahseder.
Ayet mealen şöyledir: “Biz ona kurtuluş bedeli olarak büyük bir kurban verdik.[Sâffât,107]”
Muhammed Esed ilgili ayetteki “azim” ifadesinin geçmesini delil olarak alıp yaşanan bu rüya ve sonucunda gerçekleşen olayları: verilen bu kurbanın bizlere Hac ibadeti sırasında kesilmesi emredilmiş olan kurban olabileceği şeklinde yorumlar.
Böylelikle Müslümanlar her yıl hac ayları sırasında kestikleri kurban ile bu olayı tekrar tekrar hatırlar. Bu Müslümanların Allah’ın emrettiği diğer tüm şeylere boyun eğmelerindeki gibi takva ölçen bir kulluk görevine dönüşür. Hac suresi 37. ayet bu konuda delildir.
Ve bu kesilen kurbanlar yine Hac suresi 36. ayette ifade edilen şekilde dağıtıldığı takdirde ihtiyaç sahibi kişilerin açlığını bir nebze olsun engelleyebilecektir.
Ayrıca bu dağıtımı yapacak müslümanların kalbini yumuşatacağı için toplumda merhameti hâkim kılacak bir şekle bürünen anlamlı bir eğitimdir. Bu Hac suresi 36. ayete göre (bu olay sonrasında göstereceğimiz tutum sayesinde) ALLAH’a kulluğun bir işareti olacaktır.
Şükrü DAVGANA
