SORU: Evi ya da başka bir taşınmazı kiraya vermek caiz midir? Diyelim ki 1 yıllığına ev kiralıyorsunuz. 1 yılın sonunda evi geri veriyorsunuz, yanında da 1 yıllık kirasını. Birinden 1 yıllığına para alsak parayı aynı şekilde geri veriyoruz; ama yanında ödediğimiz faiz haram oluyor. Bu durumda kira ile faizi birbirinden nasıl ayırt edebiliriz? (09 Aralık 2011 – Süleymaniye Vakfı)
CEVAP:
Kira ile faiz, birbirinden şu açılardan farklıdır:
A) Faiz:
1) Faiz, para ve benzeri standart malların belli bir süre ile borç olarak verilip geriye verilen miktarın misli ve bir miktar fazlasıyla geri alınması işleminden doğar.
2) Faizde borç verilen mal tüketilir. Geriye aynı mal değil, o malın misli/aynı standartlardaki bir benzeri fazlasıyla verilir.
3) Faizde borç olarak alınan şeyin bütün riski, borçluya aittir. Para kaybolsa da çalınsa da borçlu, bu miktarı ve fazlasını geri vermek zorundadır.
B) Kira:
1) Kira ancak menfaatinden faydalanılıp aynıyla geri iade edilebilen mallarda olur, tüketilen mallarda değil.
2) Kirada bir malın borç olarak verilip fazlasıyla geriye alınması durumu söz konusu değildir.
3) Kiraya verilen mal ile geri tahsil edilen mal birbirlerinden farklıdır. Bu sebeple verilenin fazlasıyla geri alınmasından bahsedilemez.
4) Tüketilen mallar kiraya konu olamaz. Yani para, buğday vb. tüketilip misli iade edilen mallar kiraya verilemez.
Dolayısıyla ev olsun, tarla olsun menfaatinden yararlanılıp aslıyla geri iade edilen mallar sınıfından oldukları ve kira süresince -kiracının kasıt ve kusuru dışındaki- bütün arıza, hasar, yanma, kaybolma, deprem vb. felaketler sonucu tamamen yok olma gibi bütün riskler kiracıya değil mal sahibine ait olduğundan bu tür malların kiraya verilmesi caizdir.
Prof. Dr. Servet Bayındır
