Pek çok toplumda insanların eğitim, kültür ve gelir seviyesine göre ayrıldığı sosyal sınıflar vardır. Hindistan’daki kast sistemi bu ayrımın en keskin biçimde görüldüğü bir sistemdir.
Kastlar arasındaki uçurum o kadar büyüktür ki, kişilerin kendi kastları dışından biriyle evlenmesi yasaktır.
Farklı kastlardan kişiler birbirlerine misafirliğe gidemezler, birbirlerinden yiyecek ve içecek bile kabul etmezler hatta birbirlerine dokunmazlar.
Eğer başka kastlardan insanlar ile etkileşime girerlerse kirlendiklerini düşünüp bir arınma törenine girerler, bunun cezasını öderler hatta kendi kastları tarafından dışlanırlar. Bu sistem üst sınıflara daima ayrıcalıklar tanır ve üst kastın alt kasttan insanı küçük görmesine, ona baskı uygulamasına sebep olur.
Hindistan’da kast sistemi içinde 4 farklı sınıf vardır.
Bunlar brahmin (din adamları), kşatriya (şavaşçılar), vaişya (çiftçi ve tüccar) ve şudra (işçi ve hizmetçi) sınıflarıdır. Bu 4 kast ayrıca yaklaşık 3000 alt kasta bölünmüştür.
Günümüzde bu kadar ilkel bir sınıf ayrımının hala yaşıyor olmasının sebebi Hint dini düşüncesi ve kutsal kitaplarıdır. Örneğin, Brahmin sınıfından bir kişinin önceki yaşamında çok iyi işler yaptığı, bu sebeple şimdiki hayatında iyi bir kast içinde yaşamayla ödüllendirildiğine inanılır. Yine Şudra sınıfından bir kişinin ise önceki yaşamında kötülük yaptığı, bu sebeple şimdiki yaşamında kötü bir kastta olduğuna inanılır.
Hint toplumundaki kast sisteminin ana kaynaklarından biri Manusmriti isimli kutsal Hint fıkıh kitabıdır. MÖ 2. yy ve MS 3. yy arasında yazıldığı tahmin edilen bu kutsal kitap, toplumda sınıf ayrımının olması gerektiğini emreder. Dindar Hindular kast sisteminin Hindu yaratılış tanrısı Brahma’dan kaynaklandığına da inanır.
Hindistan’ın İngilizler tarafından işgal edildiği dönemde Manusmriti’nin toplum üzerindeki etkisini keşfeden İngilizler kast sistemini kendi çıkarlarına uygun olarak kullanmak için bu kutsal kitabı öne sürmüşlerdir.
Kast sistemi anayasal olarak 1950’de kaldırılmasına rağmen, toplum içinde hala güçlü bir konuma sahiptir. Şimdi kast sistemindeki sosyal sınıflara bir göz atalım:
Brahmin Sınıfı
Brahmin sınıfından olan bir kişinin güçlü bir Tanrı inancına sahip olma, dürüstlük, bilgelik, saflık ve sükûnet gibi özelliklere sahip olması beklenir. Toplumun din adamı ve öğretmen sınıfıdır. En üst kasttır. Rahiplik hizmetlerini ve dini liderliği yürütür. Yöneticilere danışmanlık yapar.
Kşatriya Sınıfı
Bu sınıfa mensup kişilerin fiziksel güç, sağlamlık, cesaret, strateji ve savaş sanatını bilme özelliklerine sahip olması gerekir. Bu savaşçı sınıfın görevleri arasında ülkeyi dış saldırılardan ve iç kavgalardan korumak vardır.
Vaişya Sınıfı
Çiftçiler ve tüccarların ait olduğu kasttır. Bu sınıf toplumun bolluk içinde yaşaması için üretimde ve ticarette uzman olmalıdır
Şudra Sınıfı
İşçiler ve hizmetçiler bu kasta mensuptur. Dört kast içinde en alt kasttır. Yukarıdaki üç kasta da mensup olmayan insanlar bu kasttandır.
Dalit ya da Dokunulmazlar Sınıfı
Hint toplumunda kast sisteminin dışında bir sınıf daha vardır ki; onlara Dalit ya da dokunulmazlar denir. Yukarıdaki 4 kasttan birine mensup olmayan, tabiri caizse toplumda insan yerine koyulmayan sosyal sınıftır.
En alt tabakadır. Toplumda dışlanan kişilerdir. Kast sistemindeki hiç kimsenin muhatap olmadığı, Hindistan’da en ağır şartlarda yaşayan ve en kötü işleri yapan sınıftır.
Dinen kirli kabul edilen tüm işleri dalitler yapar. Çöp toplama, lağım temizleme, sokak süpürme ve ölü yakma onların işidir. Kast sistemi altında ezilen dalit sınıfına mensup pek çok kişi günümüzde sınıf ayrımı olmamasından dolayı İslam, Budizm ve Hristiyanlığa geçmektedir.
Kaynak ve daha fazlası için: http://www.dinlertarihi.info/kast-sisteminin-dini-kokeni/
