Oyuncak almayın! – Psikiyatrist İlker Küçükparlak

Oyuncak almayın!  Zaten yeterince oyuncak hediye gelmiştir. Fazla oyuncak durumunda çocuğun bir tanesine yatırım yapması güçleşecektir.

Bırakın evde zaten bulunan nesneler oyuncak olsun. Tencereyi gemi yapıp oynamak hayal gücünü daha fazla geliştirecektir. İlla ki alacaksanız en fonksiyonluları en kötüsü… İyi oyuncak pilsiz, düğmesiz, fonksiyonsuz olur. Fonksiyon çocukta olsun oyuncakta değil.

Oyuncağın fazladan her işlevi (hareket, ışık, konuşma) o şeyleri çocuğun yapmasını ketleyecektir. Sonuçta TV izlemekten farkı kalmaz. Dolayısıyla oyuncak alacaksanız da mümkünse tahtadan, ayrıntısız, işlevsiz olsun ki çocuğun hayal gücüne alan kalsın.
Ayrıca oyuncağın amacı sadece oyundur ve zaten kendi haliyle yeterince faydalıdır. Dikkati vs kuvvetlendirici oyuncak amacından sapmadır.

Silah oyuncak değildir. Evet, yaşamda saldırganlık var ve çocuklar silahla oynamak isteyebilirler. Yaşamda cinsellik de var, sex shoptan da oyuncak alın madem. Kızlar arabayla, oğlanlar bebekle oynama ihtiyacı hissedebilir. Eşcinsel öyle olunmuyor arkadaşlar (olur diye kaygısı olanlar için).

Son olarak çocuğa fazla oyuncak almak muhtemelen sizin ihtiyacınız. Sizin çocukluğunuz bitti artık, böyle telafi edemeyeceksiniz. Ben yokluk çektim, oğluma/kızıma çektirmeyeceğim” düsturu ile çocuklar yokluk çekenlerden de daha sağlıksız yetiştiriliyor ne yazık ki. Çocuğa fazla oyuncak almanın bir diğer sebebi de rüşvet. Çocukla yeterince ilgilenememe suçluluğunu bastırmak için fazla oyuncak alınabilir.

Bırakın çocuğunuz sıkılmayı da öğrensin. Yalnız oynamayı ve vakit geçirebilmeyi de. Unutmayın çocuğu hiç üzmeme gayreti daha sağlıksızdır. Çocuk üzülerek büyür aslında. Büyüten her aşama kaygı vericidir. Memeden kesilme, yalnız uyuma… Hiç üzmemek sakat bırakmak olurdu çocuğu. Hatta yürümeye başlama bile aslında anneden bağımsızlaşma anlamında kaygı vericidir. Yürür yürür, döner anneye bakar çocuk bu aşamada.

Hamur oyuncaktır, kağıt oyuncaktır, mandal mesela, şahane oyuncaktır. Oyuncak alacaksanız 10 kere aklınızdan geçiyorsa birinde alın bari.

Uzman/Endüstri: “Motor ve görsel-uzamsal yetenekleri geliştiren oyuncaklar…”

Nine: “Sek sek oyna yavrum”

Nine haklı…

*******

Oyuncakla dahi olunmaz.

Bence esas soru çocuklarımızı neden dahi yapmayı arzuladığımız. Olası yanıtlar; 1- Dahi yapabileceğimize inandırılıyoruz. (Ask for more)

Allah analı-babalı büyütsün. Ne kadar mütevazi bir temenni. Kültürde çocukları dahi yapma arzusu yok pek. “Hayırlı evlat” yeterli.

Günümüz kültüründe ise mistisizmden de yararlanılarak içsel kaynakların her türlü başarı için yeterli olduğu propagandası pompalanıyor. Ferrarisini satan bilgeye öykünüp satılacak Ferrariyi alabilecek dinginliği satın alma peşinde koşan beyaz yakalı dramını izliyoruz artık.

Bu trajedinin esas nedeni insanların her türlü konu için mutlak yeterli potansiyele sahip olduğu vaazını veren günümüz kültürü. Çocuk osursa ailece alkışlanıyor mu? Tebrikler, bu kültürü bir sonraki kuşağa aktarıyorsunuz bile. Zone of proximal development kavramı çok önemli. Ama nine bu kavramdan hiç haberi yokken de bu konuda modern ebeveynlere göre daha sağlıklı.

Özetle dahi çocuk arzusunun 1. nedeni bunun mümkün olduğuna ikna edilmiş olmak.

Dahi çocuk yetiştirme arzusunun diğer nedeni ebeveynin kendi ihtiyacıdır. “Ben potansiyelimin altında kaldım, çocuğuma bunu yaşatmayacağım” Çocuklar erişkinlerin yarım kalmış projelerinin, tamamlanmamış arzularının şantiye alanı olmasınlar.

Diğer bir konu da oyuncakla dahi falan olmayacağının içten içe bilinmesine karşın eksik ebeveynliğin kefaretini ödeme arzusu. Yemek azken ekmeği bol çıkarma gibi “Çocukla çok az vakit geçiriyorum bari dahi yapan oyuncak alayım”

Ebeveynin ya da ailenin ikamesi olabilecek oyuncak/etkinlik/hobi vs yoktur. Çocuğunuzla çok vakit geçiremiyor musunuz? Geçirin. Hiç mi mümkün değil? Kabullenin ve çocukla suçluluk üzerinden ilişki kurmayın.

Psikiyatrist İlker Küçükparlak, 2014 – https://twitter.com/IKucukparlak